EthnoPassion: O walkach kogutów w podcaście "Brzmienie Świata z lotu Drozda"

W najnowszym odcinku podcastu Pawła Drozda możecie posłuchać naszej rozmowy o walkach kogutów na francuskiej wyspie Reunion. Tematowi walk kogutów w społeczności kreolskiej poświęciłam pracę licencjacką. W dzisiejszym artykule wracam wspomnieniami do moich badań, a także dzielę się z Wami filmem, który stworzyłam z materiałów zebranych w czasie walk kogutów.

Pojedynki zwierząt były popularną rozrywką już w starożytności. Dziś walki kogutów, choć ich popularność spada, organizowane są w wielu miejscach na świecie. W Europie, Francja jest jednym z dwóch krajów, w którym takie zawody odbywają się legalnie. Poza Francją kontynentalną, pojedynki tych zwierząt możemy znaleźć na Antylach, Polinezji Francuskiej i na wyspie Reunion, gdzie miałam szansę się im przyjrzeć. Jakie miejsce zajmują walki kogutów w społeczności kreolskiej? W jakich miejscach odbywają się "zawody"? Jak należy przygotować koguta do walki? Kto zajmuje się rozgrywkami? Te i inne aspekty interesowały mnie kiedy poznawałam kulturę Kreoli na wyspie Reunion.

Do zainteresowania się tematem walk kogutów zainspirował mnie artykuł antropologa Clifford’a Geertz’a "Głęboka gra: walki kogutów na Bali", z którym zetknęłam się na pierwszym roku studiów. Kiedy w czasie podróży na wyspę Reunion dowiedziałam się, że w stolicy odbywają się pojedynki, postanowiłam wziąć w nich udział. Drugi wyjazd na Reunion był szansą, żeby bliżej przyjrzeć się rozgrywkom, a także przygotowaniom do zawodów.

Wyspa Reunion, leżąca na Oceanie Indyjskim, jest Departamentem Zamorskim Francji i stanowi region peryferyjny Unii Europejskiej. Na Reunionie walki kogutów odbywają się w wielu miejscach na całej wyspie. Praktykowane od pokoleń – Bataille Coqs – są częścią kreolskiej kultury. Blaszane szopy, często ukryte w górskich wioskach, prowizoryczne areny pod drzewem, to miejsca, w których rozgrywane są pojedynki ptaków. Mieszkańcy Reunionu spotykają się zazwyczaj w weekendy, aby oglądać pojedynki ptaków. Organizacje zajmujące się ochroną środowiska i zwierząt znajdują coraz większe poparcie opinii publicznej przeciw organizowaniu walk kogutów, jednak ich zwolennicy zwracają uwagę przede wszystkim na potrzebę utrzymania lokalnych tradycji. „Zawody” te, dla wielu będące brutalnym i okrutnym ogniskiem hazardu, nadal znajdują zainteresowanie niemałej grupy osób.

Czy walki kogutów są legalne?

Zgodnie z francuskim prawem (ustawa z dnia 8 lipca 1964 roku) walki kogutów są dozwolone w miejscach, w których odbywają się nieprzerwanie i zgodnie z tradycją. Artykuł drugi tej samej ustawy stanowi, że tworzenie nowych aren, nazywanych w języku angielskim cockpit, a w języku francuskim gallodrome lub rond coq, jest zabronione pod groźbą kary (przewidzianej w artykule 453, akapit pierwszy kodeksu karnego).

Walki kogutów odbywają się nie tylko na Reunionie – pojedynki od wieków praktykowane są w wielu krajach Afryki, Ameryki i Azji – miałam szansę oglądać takie walki na Filipinach. Moi rozmówcy na wyspie Reunion podkreślali, że w pozostałych miejscach na świecie walki odbywają się na innej zasadzie, bowiem koguty mają do nóg przymocowane metalowe ostrogi, co sprawia, że walki są krótsze (trwają kilka minut) i jest większy rozlew krwi. Na Reunionie stosowanie tych narzędzi jest zabronione, dzięki czemu walki są bardziej naturalne, a zwierzęta tak nie cierpią.

Posłuchaj moich opowieści o walkach kogutów w "Brzmieniu Świata z lotu Drozda"

W rozmowie z Pawłem Drozdem w podcaście "Brzmienie Świata z lotu Drozda" opowiadam o wyspie Reunion przez pryzmat walk kogutów. Przyglądamy się miejscom, w którym odbywają się walki, ich uczestnikom – zarówno kogucim czempionom, jak i ich hodowcom, którzy poświęcają wiele czasu, żeby przygotować ptaki do walki. W czasie naszej rozmowy wspominam o filmie, który stworzyłam na podstawie materiałów zebranych w terenie. Podczas badań kamera towarzyszyła mi zarówno w czasie przeprowadzania wywiadów z hodowcami kogutów, jak i w trakcie rozgrywek.